Trong những năm qua, nhiều tổ chức hội, đoàn thể và cá nhân đã tích cực chung tay hỗ trợ xây dựng nhà tình nghĩa cho những người có công với cách mạng, gia đình liệt sĩ và thương binh trên cả nước. Những căn nhà mang ý nghĩa sâu sắc về lòng biết ơn và tinh thần trách nhiệm cộng đồng đã được xây dựng, giúp cải thiện đáng kể điều kiện sống cho những người có công.

Bà Nguyễn Thị Vinh, sinh năm 1933, quê Yên Bái, là một trong những điển hình. Bà đã dành hơn 40 năm tìm kiếm mộ con trai thứ hai, Ngô Thanh Sơn, nhập ngũ năm 1981 và hy sinh tại mặt trận Vị Xuyên, Hà Giang. Hiện, bà sống cùng con gái út bị khuyết tật trong căn nhà lụp xụp khoảng 30m². Thu nhập của bà chủ yếu dựa vào trợ cấp của Nhà nước. Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ tỉnh Yên Bái đã hỗ trợ 150 triệu đồng để xây ngôi nhà mới rộng hơn 80m² cho gia đình. Ông Đồng Quang Hưng, Chủ tịch Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ tỉnh Yên Bái, cho biết: ‘Hội đã hỗ trợ xây dựng 144 ngôi nhà tình nghĩa cho cha mẹ, vợ, con liệt sĩ và người thờ cúng liệt sĩ, với tổng kinh phí gần 10 tỷ đồng.’ Hội ưu tiên hỗ trợ những người cao tuổi, có người đã hơn 100 tuổi.

Ông Nguyễn Thanh Tước, sinh năm 1951, xã Quang Minh, Hà Nội, cũng là một trường hợp được hỗ trợ. Ông đã xung phong nhập ngũ năm 1970 và bị thương năm 1971. Xuất ngũ với thương tật hơn 30%, ông về quê trồng hoa mưu sinh. Thu nhập ít ỏi cùng trợ cấp thương binh chỉ đủ cho sinh hoạt tối thiểu. Hội Bộ đội Trường Sơn-Đường Hồ Chí Minh thành phố Hà Nội đã vận động các tổ chức, đoàn thể cùng hội viên quyên góp 50 triệu đồng để xây dựng lại mái ấm cho ông. Tấm lòng của đồng đội được tiếp sức bởi sự chung tay của bà con lối xóm, người thân, bạn bè. Nhờ đó, một ngôi nhà mái bằng khang trang, rộng 180m² với tổng kinh phí hơn 100 triệu đồng đã hoàn thiện.

Hội Truyền thống Trường Sơn-Đường Hồ Chí Minh Việt Nam đã coi việc chăm lo đời sống hội viên, trước hết là về nhà ở, là nhiệm vụ xuyên suốt. Theo Thiếu tướng Võ Sở, Chủ tịch Hội, qua vận động tài trợ, quyên góp từ nguồn lực xã hội, từ năm 2011 đến nay, Hội đã vận động xây dựng được hơn 3.000 căn nhà nghĩa tình Trường Sơn với tổng giá trị gần 200 tỷ đồng. Từ chủ trương của Trung ương Hội, tinh thần ‘nghĩa tình đồng đội’ đã lan tỏa mạnh mẽ tới các cấp hội trên cả nước. Hội Truyền thống Trường Sơn Đường Hồ Chí Minh tỉnh Thanh Hóa đã hỗ trợ xây dựng được 299 căn nhà với tổng kinh phí khoảng 1,5 tỷ đồng.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về xóa nhà tạm, nhà dột nát, cả nước đã xây mới và sửa chữa hơn 41.800 căn cho người có công với cách mạng. Kết quả này có được nhờ sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự chung tay của nhân dân. Nhiều tổ chức hội do cựu chiến binh thành lập không chỉ góp phần đáng kể về số lượng nhà mà còn là hạt nhân lan tỏa phong trào trên toàn quốc.

Ngày 26-7, tại xã Ea H’Leo, tỉnh Đắk Lắk, một hoạt động văn hóa đặc sắc và ý nghĩa đã diễn ra khi Hội thi nấu ăn với các món ăn truyền thống của người đồng bào dân tộc thiểu số được tổ chức. Sự kiện này nằm trong chuỗi các hoạt động chào mừng 78 năm ngày Thương binh – Liệt sĩ (27-7), thể hiện lòng biết ơn và sự tri ân sâu sắc của cộng đồng đối với những người đã hy sinh và đóng góp cho Tổ quốc.

Hội thi nấu ăn là hoạt động thiết thực, không chỉ giúp bảo tồn và phát huy các món ăn truyền thống của các dân tộc thiểu số mà còn tạo ra một không gian giao lưu văn hóa đa sắc màu. Các món ăn được chế biến theo phương pháp truyền thống, mang lại hương vị đặc trưng và tinh tế của từng dân tộc, đồng thời thể hiện sự đoàn kết và giao lưu văn hóa giữa các cộng đồng dân tộc thiểu số tại Đắk Lắk.

Thông qua hoạt động này, người dân địa phương và du khách có cơ hội trải nghiệm và tìm hiểu sâu sắc hơn về phong tục tập quán, cũng như sự đa dạng văn hóa của các dân tộc thiểu số ở Việt Nam. Hội thi là dịp để mọi người cùng nhau khám phá và thưởng thức những món ăn độc đáo, từ đó tăng cường sự gắn kết và hiểu biết giữa các cộng đồng.

Các món ăn truyền thống được giới thiệu tại hội thi không chỉ là một phần quan trọng của văn hóa ẩm thực mà còn là biểu tượng của sự đoàn kết và giao lưu văn hóa giữa các dân tộc. Thông qua những hoạt động như thế này, tỉnh Đắk Lắk tiếp tục khẳng định sự đa dạng và giàu có của văn hóa Việt Nam, cũng như sự tri ân và biết ơn đối với những người đã đóng góp cho sự phát triển và phát huy giá trị văn hóa của địa phương.

Trong những ngày tháng 7, các cán bộ, đoàn viên thanh niên (ĐVTN) xã Sơn Đông đã đến thăm và trò chuyện với những người mẹ, người cha, và thân nhân của các gia đình liệt sĩ trên địa bàn xã. Đây là hoạt động thiết thực nhằm tri ân và bày tỏ lòng biết ơn đối với những người đã hy sinh cho độc lập và tự do của dân tộc.

Tại căn nhà nhỏ ở thôn Hương Ngãi, cụ bà Triệu Thị Trinh không giấu được niềm xúc động khi ngắm nhìn bức ảnh rõ nét của người con trai, liệt sĩ Triệu Quốc Bình. Sinh năm 1946, hy sinh tại mặt trận phía nam năm 1967, bức hình duy nhất của liệt sĩ này đã được phục chế lại. Những câu chuyện về người con trai và bức ảnh gia đình đã lưu giữ suốt bao năm tháng đã khiến cụ bà không khỏi xúc động.

Không chỉ ở xã Sơn Đông, nhiều địa phương khác cũng gặp phải tình cảnh tương tự. Bức hình duy nhất của liệt sĩ Nguyễn Văn Chước, xã Hải Lựu, đã được gia đình phục chế một lần. Tuy nhiên, do thời gian và công nghệ thời điểm phục chế thấp, nên chất lượng ảnh theo thời gian cũng không còn rõ nét.

Trước tình cảnh đó, Tỉnh Đoàn đã chỉ đạo các cơ sở đoàn khảo sát thực tế tại địa phương, nhằm nắm được tình hình có những liệt sĩ ra đi và để lại tấm hình cho gia đình, nhưng có người chỉ là tấm ảnh vẽ chì chân dung từ người thân miêu tả lại. Thời gian trôi qua, những tấm hình kỷ niệm, những di ảnh thờ cũng đã phai mờ và hư hỏng theo năm tháng không còn nhìn rõ.

Với lòng tri ân các liệt sĩ của thế hệ trẻ, mong muốn được phục hồi tấm ảnh mà các anh hùng liệt sĩ để lại, Đoàn thanh niên các xã, phường đã phối hợp cùng cấp ủy chi bộ, chi đoàn các khu dân cư và xin phép các gia đình thực hiện chương trình này. Thông qua chương trình, các bức ảnh được phục dựng bằng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI), với sự hỗ trợ kỹ thuật, dựa trên những bức ảnh cũ và thông tin từ gia đình cung cấp.

Qua công nghệ hiện đại, hình ảnh các liệt sĩ được tái hiện một cách sống động và chân thực, giúp người thân có cơ hội nhìn lại gương mặt thân yêu sau nhiều năm tháng chỉ còn trong ký ức. Điều này không chỉ mang lại niềm vui cho gia đình liệt sĩ mà còn góp phần giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc, thể hiện lòng biết ơn và tri ân đối với những người đã hy sinh cho Tổ quốc.

Chương trình được thực hiện chủ yếu từ nguồn xã hội và đã được nhiều đơn vị, tổ chức đồng hành. Sự hỗ trợ và đồng hành của các đơn vị đã giúp chương trình trở thành một hoạt động ý nghĩa và thiết thực, thể hiện sự quan tâm và trách nhiệm của xã hội đối với các gia đình liệt sĩ.

Thông qua hoạt động này, thế hệ trẻ ngày nay có cơ hội được tiếp xúc và tri ân các liệt sĩ, đồng thời thể hiện lòng biết ơn và kính trọng đối với những người đã hy sinh cho độc lập và tự do của dân tộc. Đây cũng là một cách để các bạn trẻ thêm hiểu về lịch sử và truyền thống của dân tộc, từ đó phát huy tinh thần yêu nước và trách nhiệm xã hội.

Với những hoạt động thiết thực và ý nghĩa như thế này, hy vọng rằng sẽ có nhiều hơn nữa các chương trình tri ân và hỗ trợ dành cho các gia đình liệt sĩ, giúp họ có thêm động lực và niềm vui trong cuộc sống.

Ngày 17/2/1979 – một ngày bi hùng trong lịch sử bảo vệ biên giới của Việt Nam. Trên khắp các tuyến biên giới, từ miền núi cao phía Bắc đến rẻo đất cuối trời phương Nam, hàng ngàn cán bộ, chiến sĩ ưu tú của Công an nhân dân vũ trang (CANDVT) – Bộ đội Biên phòng (BĐBP) đã sẵn sàng xả thân cho Tổ quốc, dũng cảm chiến đấu, anh dũng hy sinh, hoặc mang thương tật suốt đời. Máu đào của các anh hùng, liệt sĩ đã tô thắm lá cờ cách mạng vẻ vang, để đất nước ta nở hoa độc lập, kết trái tự do.

Trong gần hai năm thực hiện cuốn sách ‘Những tượng đài bất tử trên biên giới’, tôi may mắn có dịp đến dâng hương tại tất cả các bia tưởng niệm liệt sĩ BĐBP trên cả nước. Mỗi nơi đi qua, mỗi tên người được khắc lại là một phần lịch sử máu lửa của dân tộc mà chúng ta không được lãng quên. Tại Đồn Biên phòng Phú Mỹ – Đồn CANDVT Phú Mỹ trước đây (thuộc tỉnh An Giang), đơn vị duy nhất trong toàn lực lượng có 100% CB, CS hy sinh, tôi đã đứng rất lâu như để gửi đến các anh lời tri ân từ thế hệ hôm nay…

Ngày 17/5/1978, sau nhiều đợt tấn công thất bại, quân Pol Pot điều 4 tiểu đoàn đánh thẳng vào Đồn CANDVT Phú Mỹ. Khi đã bắn đến viên đạn cuối cùng, CB, CS của đơn vị vẫn dũng cảm giương lê đánh giáp lá cà chứ quyết không hạ súng đầu hàng, không để kẻ địch bắt sống. Điều khiến tôi xúc động nhất là ở đâu cũng có nhiều người dân, các già làng, trưởng bản, CB, CS Biên phòng thuộc lòng từng cái tên trên bia mộ. Họ nhớ rõ từng trận đánh, từng chi tiết và gìn giữ những mẩu kỷ vật của các thế hệ đi trước như giữ một phần máu thịt của chính mình.

Hiện nay, trên cả nước có 136 đồn Biên phòng có CB, CS hy sinh qua các thời kỳ, với hơn 1.370 liệt sĩ. Trong đó, hơn 50 đồn và đơn vị Biên phòng đã xây dựng bia, nhà bia, đài tưởng niệm để mãi khắc ghi sự hy sinh, cống hiến to lớn của các anh hùng liệt sĩ – những người đã hiến dâng trọn đời mình cho từng tấc đất biên cương của Tổ quốc.

Thông qua những công trình tưởng niệm, chúng ta có thể hiểu rõ hơn về lịch sử bảo vệ biên giới của Việt Nam và sự hy sinh của các anh hùng liệt sĩ. Những người đã ngã xuống để bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước. Chúng ta phải biết trân trọng và tri ân những hy sinh này, để không bao giờ quên đi những phần tử đã đóng góp vào sự phát triển và bảo vệ của đất nước.

Với tinh thần tri ân và tôn vinh những anh hùng liệt sĩ, chúng ta cần tiếp tục phát huy truyền thống bảo vệ biên giới và xây dựng đất nước. Đồng thời, chúng ta cũng cần hỗ trợ và chăm sóc những gia đình có công với Cách mạng, để họ có cuộc sống tốt hơn và không còn khó khăn.

Ở một ngôi làng nhỏ tại thôn Tân Phong, xã Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh, có một người phụ nữ đã hơn 60 năm qua âm thầm ở vậy để thờ chồng, người liệt sĩ đã hy sinh trong chiến trường. Câu chuyện của bà Trần Thị Tuấn là một lát cắt sâu sắc và lặng lẽ về đức thủy chung và sự hy sinh thầm lặng của những người ở lại sau chiến tranh.

Tình yêu của bà Tuấn và ông Nguyễn Đình Huề bắt đầu trong những ngày tháng khó khăn của chiến tranh. Họ quen nhau trong các buổi sinh hoạt thanh niên và trong những lần làm việc cùng nhau trên cánh đồng. Cuộc hôn lễ của họ diễn ra vào ngày 26/12/1962, tuy nhiên chỉ mười ngày sau, ông Huề lại phải trở lại đơn vị chiến đấu. Mỗi năm, ông chỉ có thể về thăm bà một hoặc hai lần, và mỗi lần gặp nhau đều là một lần họ phải chia ly.

Năm 1965, trong một trận đánh ác liệt, ông Huề đã hy sinh. Tin tức về sự ra đi của ông được thông báo qua một bức điện báo ngắn ngủi. Từ đó, căn nhà nhỏ của bà Tuấn không còn tiếng cười và bước chân của người lính trẻ, thay vào đó là sự cô đơn và nỗi nhớ kéo dài.

Hơn nửa thế kỷ qua, bà Tuấn đã sống một cuộc đời chỉ để thờ chồng. Bà đã từ chối tất cả những người đàn ông khác khi họ ngỏ ý muốn sẻ chia cuộc sống với bà. Đối với bà, tình yêu không được đo bằng thời gian sống bên cạnh nhau, mà bằng sự chung thủy và tình yêu mà một người dành cho người khác đến cuối đời.

Hiện tại, cuộc sống của bà Tuấn khá khó khăn. Bà dựa vào trợ cấp chính sách và sự giúp đỡ của hàng xóm. Mỗi tháng Bảy, bà lại nhận được sự thăm hỏi và tặng quà từ chính quyền và hội phụ nữ. Tuy nhiên, bà vẫn chưa thể quên được người chồng đã mất. Tâm nguyện của bà là được biết nơi ông được an nghỉ để bà có thể thắp cho ông một nén nhang.

Tuổi đã cao, sức đã yếu, nhưng bà Tuấn vẫn không từ bỏ tâm nguyện đó. Nó là động lực để bà sống tiếp qua từng ngày tháng. Câu chuyện về bà Trần Thị Tuấn là một minh chứng cho sự hy sinh và đức thủy chung của những người phụ nữ Việt Nam trong thời chiến tranh.

Những người như bà Tuấn không trực tiếp cầm súng chiến đấu, nhưng sự hy sinh của họ là không nhỏ. Họ đã đánh đổi cả thanh xuân của mình để giữ gìn ký ức về một lời hứa chưa trọn của người lính năm xưa. Cuộc chiến đã qua đi, nhưng hình ảnh của những người vợ như bà Tuấn vẫn còn đó, như một biểu tượng của tình yêu, sự hy sinh và lòng thủy chung.

Vào tháng Bảy tri ân, cả nước tưởng nhớ công lao của các anh hùng liệt sĩ đã ngã xuống vì Tổ quốc, và cũng cúi đầu trước những người mẹ, người vợ như bà Trần Thị Tuấn – một biểu tượng sống động của lòng thủy chung, đức hy sinh và nghĩa tình với người chồng đã ngã xuống vì Tổ quốc.

Trong những ngày cuối tháng 6, khi nắng hè gay gắt chiếu xuống, hai ông Phan Nho Thắng (67 tuổi) và Phan Thái Bình (61 tuổi, cùng trú tại xã Đức Thịnh, tỉnh Hà Tĩnh) đã lặn lội vào vùng rừng phía tây xã Cam Lộ (Quảng Trị). Mục đích của họ là đến nơi anh trai của họ, liệt sĩ Phan Văn Tần, từng chiến đấu và anh dũng hy sinh.

Ông Phan Thái Bình cho biết, gia đình ông đã muốn vào tìm kiếm anh trai từ lâu nhưng chưa có thông tin đầy đủ. “Anh hy sinh trong rừng, biết tìm lại hài cốt là khó nhưng chúng tôi vẫn vào”, ông Bình nói. Ba năm trước, gia đình ông Bình đã kết nối được với một số gia đình khác có liệt sĩ hy sinh trong cùng trận đánh này. Họ đã giữ liên lạc và chia sẻ thông tin về hành trình tìm kiếm.

Chiến địa năm xưa là cao điểm 597, nay nằm về phía tây của xã Cam Lộ. Sau hơn một giờ đi xe máy theo đường sản xuất lâm nghiệp, hai ông mất thêm 30 phút leo bộ lên đồi cao. Hành trang mang theo là dĩa cau trầu, trà rượu, hoa quả và giấy áo theo phong tục. Chọn điểm bằng phẳng đặt lễ vật, hai ông ngắt những nhánh hoa rừng để gửi đến các liệt sĩ.

Liệt sĩ Phan Văn Tần đã tham gia chiến đấu và anh dũng hy sinh tại đây vào ngày 16-6-1971, sau ba năm nhập ngũ. Cùng tham gia trận đánh này còn có nhiều liệt sĩ khác, và cùng chung một tâm nguyện của các gia đình cho đến nay chưa thành hiện thực: đó là tìm thấy hài cốt liệt sĩ.

Tại khu vực này, từ thông tin các cựu chiến binh, lực lượng quân sự tỉnh Quảng Trị đã nhiều lần tìm kiếm nhưng chưa có kết quả. Ông Bình cho biết gia đình vẫn tiếp tục hành trình tìm kiếm anh trai khi có thêm thông tin mới.

Điểm cao 597 và khu vực xung quanh hiện trở thành rừng sản xuất của người địa phương. Lấp ló sau các quả đồi là các trụ điện và đường dây 500kV. Giữa màu xanh của rừng và ánh sáng của dòng điện hôm nay là máu xương của những người đã ngã xuống vì độc lập, tự do của Tổ quốc.

Câu chuyện của hai ông Phan Nho Thắng và Phan Thái Bình là một trong nhiều câu chuyện về các gia đình liệt sĩ đang tìm kiếm hài cốt của người thân. Hành trình tìm kiếm này không chỉ là về việc tìm thấy hài cốt, mà còn là về việc kết nối quá khứ và tôn vinh những người đã ngã xuống vì Tổ quốc.

Thông tin về các liệt sĩ và hành trình tìm kiếm hài cốt của họ là một phần quan trọng trong việc giữ gìn và phát huy truyền thống lịch sử và văn hóa của dân tộc. Việc tìm kiếm và tôn vinh các liệt sĩ không chỉ giúp cho gia đình họ tìm thấy sự yên tâm mà còn góp phần giáo dục cho thế hệ trẻ về truyền thống yêu nước và hy sinh của các thế hệ đi trước.

Chính vì vậy, việc tìm kiếm hài cốt liệt sĩ và tôn vinh họ là một việc làm có ý nghĩa, không chỉ đối với gia đình họ mà còn đối với cả cộng đồng và đất nước. Sự tri ân và tôn vinh này sẽ giúp cho tinh thần đoàn kết và truyền thống lịch sử của dân tộc được phát huy và tiếp tục được gìn giữ.

Trải qua hơn một năm thực hiện, hàng nghìn cán bộ công an đã không ngại nắng mưa, ngày đêm đi khắp các làng quê Việt Nam để thu thập mẫu ADN của thân nhân liệt sĩ. Nhờ đó, hành trình “trả lại tên cho các Anh hùng” đã có những bước chuyển mình quan trọng với sự hỗ trợ của trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và công nghệ gen tiên tiến.

Ngày 23/7/2024, nhân kỷ niệm 77 năm Ngày Thương binh – Liệt sĩ, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhấn nút khởi động Ngân hàng Gen (ADN) thân nhân liệt sĩ chưa xác định thông tin và thân nhân liệt sĩ. Dự án do Bộ Công an đứng ra thực hiện, với sự đồng hành của GeneStory, đơn vị tiên phong trong việc tạo lập dữ liệu cho Ngân hàng gen. Sau tròn một năm, dự án đã thu được hơn 51.000 mẫu gen từ khắp mọi miền đất nước. Mỗi mẫu gen là một tia hy vọng, thắp sáng niềm tin cho những gia đình vẫn ngày đêm mong ngóng.

Đã có 16 gia đình tìm lại được hài cốt người thân, 16 liệt sĩ được trở về quê hương sau hàng chục năm nơi chiến trường xa. Trong số những gia đình tìm được người thân, có gia đình liệt sĩ Lương Bá Nho, người đã hy sinh vào năm 1970. Hài cốt của anh được tìm thấy tại nghĩa trang liệt sĩ Đức Cơ, tỉnh Gia Lai, sau hơn 50 năm mất tích. Sự kiện này không chỉ mang lại niềm vui cho gia đình mà còn cho thấy hiệu quả của việc ứng dụng công nghệ gen trong việc xác định danh tính liệt sĩ.

Giáo sư Vũ Hà Văn, nhà đồng sáng lập GeneStory, khẳng định rằng công nghệ gen tiên tiến sẽ giúp nối lại những mảnh ghép của quá khứ và hiện tại. “Mỗi một mẫu gen được thu thập hôm nay không chỉ là mẫu vật sinh học, mà còn là sự kết nối ký ức, sự nối dài của tình thân qua nhiều thế hệ.”

Dự án Ngân hàng Gen Việt Nam đặt mục tiêu thu thập 1 triệu mẫu gen từ thân nhân để xác định danh tính cho khoảng 500.000 liệt sĩ. Với sự hỗ trợ của các thuật toán AI và hệ thống dữ liệu tham chiếu đặc trưng của người Việt, dự án hứa hẹn sẽ mở ra một kỷ nguyên mới trong việc xác định danh tính liệt sĩ và ứng dụng trong các lĩnh vực khác như chăm sóc sức khỏe cá nhân hóa và y tế.

Ở tuổi 86, bà Đoàn Thị Lan, vợ liệt sĩ, vẫn minh mẫn và khỏe mạnh, dành cả cuộc đời để làm công tác thiện nguyện tại địa phương, hỗ trợ những hoàn cảnh khó khăn bằng chính số tiền phụ cấp thân nhân liệt sĩ của mình. Đối với bà, việc làm thiện nguyện không chỉ là niềm vui của tuổi già mà còn là cách tích đức cho con cháu.

Bà Lan đã trải qua cuộc đời đầy gian khó, từ việc chăm sóc 3 người con nhỏ sau khi chồng hy sinh trong chiến trường miền Nam vào năm 1971. Sau đó, bà quyết định rời quê vào miền Nam sinh sống với hy vọng tìm mộ chồng và em chồng hy sinh trong chiến tranh. Tuy nhiên, đến nay gia đình bà vẫn chưa thực hiện được tâm nguyện này.

Bằng tình cảm và sự chia sẻ, bà Lan đã bắt đầu hành trình thiện nguyện của mình. Bà đã sử dụng số tiền trợ cấp hàng tháng của Nhà nước dành cho thân nhân liệt sĩ để hỗ trợ các hoàn cảnh khó khăn. Trung bình mỗi năm, bà tặng khoảng 50 triệu đồng cho quỹ khuyến học địa phương và các trường học trên địa bàn phường Bình Long. Số tiền này phần lớn là chế độ đãi ngộ Nhà nước dành cho vợ liệt sĩ.

Niềm hạnh phúc của bà Lan là các con, cháu đều trưởng thành và có đóng góp tích cực cho xã hội. Hầu hết các con, cháu của bà đều theo nghề y với mong muốn đem tài năng và y đức để chữa bệnh, cứu người. Điều này không chỉ thể hiện sự tận tâm của họ mà còn là cách đền đáp công ơn của người mẹ, người bà luôn sẵn sàng giúp đỡ người khác.

Qua hành trình thiện nguyện của mình, bà Lan đã thể hiện một tấm gương sáng về lòng nhân ái và sự tận tâm. Không chỉ hỗ trợ những hoàn cảnh khó khăn, bà còn truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ về việc sống có ích và giúp đỡ người khác. Ở tuổi 86, bà vẫn tiếp tục là nguồn động viên và tấm gương sáng cho cộng đồng, chứng minh rằng tuổi tác không phải là rào cản để làm việc tốt, đóng góp cho xã hội.

Tháng 7 lại về, và tại Nghĩa trang Liệt sĩ tỉnh Đồng Nai, nhiều người đã đến để tri ân những người đã ngã xuống vì Tổ quốc. Không khí trong nghĩa trang đầy sự trang nghiêm và xúc động, khi người sống và người đã khuất có cuộc hội ngộ không lời, nhưng đẫm nước mắt và đầy nỗi niềm.

Ông Lê Hồng Thái, một cựu chiến binh 76 tuổi, lặng lẽ đi giữa những hàng mộ thẳng tắp, ánh mắt trìu mến dõi theo những dòng chữ khắc tên những người đã khuất. Ông Thái đã có 5 tháng 17 ngày đêm vượt Trường Sơn, cùng đồng đội đi qua tháng ngày bom đạn, và đã mất người bạn chiến đấu thân thiết của mình trong trận đánh Tết Mậu Thân 1968 tại sân bay Biên Hòa. Mỗi năm, ông Thái lại đến đây để gặp lại các đồng đội, kể cho họ nghe về chuyện gia đình, cuộc sống và ôn lại những tháng năm gian khổ. Ông không thể nào quên những đồng đội của mình, và mỗi lần đến đây, ông lại rơi nước mắt.

Cũng tại Nghĩa trang Liệt sĩ tỉnh Đồng Nai, một lễ tiễn đưa đã diễn ra trong không khí lặng lẽ nhưng đầy xúc động, khi hài cốt Liệt sĩ Hoàng Văn Huyên được đưa về với quê hương đất mẹ tại phường Nếnh, tỉnh Bắc Ninh, sau hơn 50 năm an nghỉ tại mảnh đất phương Nam. Trong giây phút nghẹn ngào khi đón nhận hài cốt người thân, anh Hoàng Trung Kiên, cháu ruột của liệt sĩ, đã bày tỏ sự biết ơn chính quyền và nhân dân tỉnh Đồng Nai đã giúp đỡ hết lòng để đưa chú ông trở về quê trong dịp đầy ý nghĩa này.

Chuyến trở về của Liệt sĩ Huyên không chỉ là sự nối dài một hành trình dang dở, mà còn nhắc nhớ thế hệ hôm nay về những hy sinh lặng thầm mà lớn lao để có được hòa bình hôm nay. Ông Nguyễn Xuân Cương, Chủ tịch Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ tỉnh Đồng Nai, cho biết hội đã tổ chức nhiều hoạt động nghĩa tình như viếng nghĩa trang, thăm hỏi, tặng quà các gia đình chính sách và thân nhân liệt sĩ, và đặc biệt là phối hợp với cơ quan chức năng tiến hành giám định ADN để đối chiếu giữa mẫu hài cốt và thân nhân, nhằm xác định danh tính những liệt sĩ còn thiếu thông tin.

Những hoạt động này không chỉ thể hiện sự tri ân của chính quyền và nhân dân tỉnh Đồng Nai đối với những người đã ngã xuống vì Tổ quốc, mà còn giúp cho thế hệ hôm nay hiểu rõ hơn về giá trị của hòa bình và tự do. Việc tìm kiếm và xác định danh tính những liệt sĩ còn thiếu thông tin cũng là một phần quan trọng trong việc xây dựng và phát triển đất nước, đồng thời giúp cho gia đình liệt sĩ có thể tìm lại được những người thân yêu của mình.

Thông qua những hoạt động này, chúng ta có thể thấy được sự quan tâm và chăm sóc của chính quyền và nhân dân đối với những gia đình chính sách và thân nhân liệt sĩ. Điều này không chỉ thể hiện sự biết ơn và tôn vinh những người đã hy sinh cho Tổ quốc, mà còn góp phần xây dựng một xã hội công bằng và nhân ái.

Ngân hàng Gen liệt sĩ: Một năm hoạt động, hơn 51.000 mẫu ADN thu nhận, 16 liệt sĩ vô danh được xác minh danh tính

Sau một năm hoạt động, Ngân hàng Gen liệt sĩ đã thu nhận hơn 51.000 mẫu ADN từ thân nhân, giúp xác minh danh tính 16 liệt sĩ vô danh. Dự án này là một nỗ lực nhân văn của Chính phủ, Bộ Công an và doanh nghiệp GeneStory, với mục tiêu tìm lại người thân cho hàng trăm nghìn gia đình.

Ngân hàng Gen liệt sĩ được thành lập vào ngày 23.7.2024, với nhiệm vụ sử dụng công nghệ giám định ADN hiện đại để xác minh danh tính của các liệt sĩ. Thông qua việc sàng lọc và đối chiếu ADN của thân nhân với các mẫu hài cốt liệt sĩ chưa xác định được danh tính, ngân hàng gen tiến hành xác minh chính xác danh tính của các liệt sĩ.

Tính đến tháng 7.2025, ngân hàng gen đã tiếp nhận hơn 51.000 mẫu ADN từ thân nhân liệt sĩ tại 34 tỉnh, thành, đạt khoảng 5% mục tiêu quốc gia là 1 triệu mẫu vào năm 2030. Qua đó, hoàn thành phân tích, cập nhật vào cơ sở dữ liệu căn cước hơn 11.000 mẫu. Đặc biệt, tính đến thời điểm hiện tại đã xác định được danh tính 16 trường hợp.

Toàn bộ chi phí liên quan đến việc thu mẫu, phân tích, đối sánh và trả kết quả đều được miễn phí. Nguồn kinh phí thực hiện đến từ sự đóng góp của các doanh nghiệp trên cả nước.

GeneStory, đơn vị xây dựng Ngân hàng Gen liệt sĩ, cho biết ngân hàng được xây dựng hiện đại, bảo mật. Hệ thống hỗ trợ lưu trữ, phân tích chính xác hàng chục nghìn mẫu ADN, chuẩn hóa quy trình thu mẫu, kiểm soát chất lượng và đào tạo kỹ thuật viên.

Đến năm 2030, ngân hàng gen đặt mục tiêu hoàn thành việc thu nhận 1 triệu mẫu ADN từ thân nhân, góp phần xác định danh tính hàng chục nghìn liệt sĩ vô danh, đồng thời phục vụ cho việc quy tập hài cốt và nghiên cứu y học di truyền trong dài hạn.

Dự án không chỉ là một công trình khoa học mang tầm quốc gia, mà còn là biểu tượng cho lòng tri ân sâu sắc của dân tộc Việt Nam với những anh hùng đã ngã xuống vì hòa bình và độc lập của Tổ quốc.

Công nghệ trả lại danh tính cho liệt sĩ

Trong hành trình ‘trả lại tên’ cho các liệt sĩ, mới đây, Mỹ cũng đã bàn giao trang thiết bị, vật tư, hóa chất và quy trình xét nghiệm ADN cho Việt Nam nhằm phục vụ giám định hài cốt chưa định danh trong chiến tranh tại Việt Nam.

GS-TS Chu Hoàng Hà – Phó chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam (VAST) – cho biết, gần hai năm qua trong quá trình thực hiện giám định hài cốt, các nhà khoa học của Viện Sinh học và các chuyên gia quốc tế đã nỗ lực không ngừng để phát triển, tối ưu hóa và chuyển giao công nghệ phân tích ADN hài cốt liệt sĩ tiên tiến trên nền kỹ thuật giải trình tự thế hệ mới (NGS), dựa trên các chỉ thị SNP phù hợp với điều kiện đặc thù của Việt Nam do phần lớn các mẫu hài cốt đã bị phân hủy nặng sau nhiều thập kỷ trong môi trường nhiệt đới nóng ẩm.

Các kết quả thu được rất đáng ghi nhận: tỷ lệ chiết tách thành công ADN từ các mẫu hài cốt tăng từ 22% lên tới 70% – minh chứng cho một bước tiến quan trọng về công nghệ. Việc giải trình tự gen và phân tích chỉ thị SNP đã mở ra khả năng khớp nối với thân nhân có quan hệ huyết thống xa đến 4 hoặc 5 thế hệ – điều chưa từng đạt được trước đây.

Đây là lần đầu tiên các chuyên gia đã chứng minh được tính khả thi của việc áp dụng công nghệ tiên tiến với nền tảng kỹ thuật SNP-NGS vào công tác giám định ADN hài cốt liệt sĩ Việt Nam.

Việc đầu tư, tiếp nhận và đưa vào vận hành các trang thiết bị phân tích ADN hiện đại đánh dấu một bước tiến quan trọng, giúp các nhà khoa học nâng cao năng lực kỹ thuật và làm chủ hoàn toàn công nghệ. Nhờ đó, quy trình phân tích mẫu hài cốt lâu năm được thực hiện trên quy mô lớn, với độ chính xác cao, mở ra khả năng khớp nối dữ liệu ADN giữa mẫu hài cốt và mẫu thân nhân có quan hệ huyết thống xa đến 4-5 thế hệ.

Trong bối cảnh công tác xác minh danh tính liệt sĩ tại Việt Nam đang gặp nhiều thách thức, các cơ quan chức năng đang tích cực triển khai các giải pháp công nghệ hiện đại và hợp tác quốc tế để đẩy nhanh tiến độ giám định ADN. Hiện nay, cả nước vẫn còn khoảng 300.000 mộ liệt sĩ mà thông tin về họ chưa được làm rõ, và có khoảng 180.000 hài cốt liệt sĩ cần được quy tập.

Để giải quyết những tồn tại lâu năm này, ngành đang hướng tới mục tiêu đến năm 2030 sẽ xác định được danh tính của 20.000 liệt sĩ thông qua phương pháp giám định ADN. Đây là một mục tiêu đầy tham vọng và đòi hỏi sự nỗ lực, phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng cũng như sự hỗ trợ từ công nghệ và cộng đồng quốc tế.

Việc ứng dụng công nghệ hiện đại trong công tác giám định ADN được coi là một bước tiến mới, mang lại hy vọng sớm giải quyết được những tồn tại lâu năm. Công nghệ không chỉ giúp nâng cao độ chính xác trong xác định danh tính liệt sĩ mà còn giúp đẩy nhanh tiến độ, từ đó góp phần an dân và tri ân các anh hùng liệt sĩ.

Hợp tác quốc tế cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình này. Thông qua hợp tác với các nước, Việt Nam có thể tiếp cận với những công nghệ hiện đại, kinh nghiệm và nguồn lực cần thiết để thực hiện công tác giám định ADN. Điều này không chỉ giúp tăng cường mối quan hệ hợp tác quốc tế mà còn thể hiện sự trân trọng và tri ân của Việt Nam đối với các anh hùng liệt sĩ.

Tóm lại, với những nỗ lực không ngừng nghỉ trong việc ứng dụng công nghệ hiện đại và hợp tác quốc tế, hy vọng rằng mục tiêu xác định danh tính của 20.000 liệt sĩ thông qua phương pháp giám định ADN vào năm 2030 sẽ được thực hiện. Điều này không chỉ mang lại sự an ủi cho những gia đình đang tìm kiếm thông tin về người thân đã hy sinh mà còn góp phần xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn cho thế hệ tương lai.

Ngày 25/7, Đoàn thanh niên xã Sơn Đông đã phối hợp với Ngân hàng Agribank Chi nhánh Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc, tổ chức chương trình trao tặng di ảnh phục dựng cho thân nhân các gia đình liệt sĩ trên địa bàn xã nhân dịp kỷ niệm Ngày thương binh, liệt sĩ 27/7.

Chương trình diễn ra tại các gia đình thân nhân liệt sĩ, với sự tham gia của đại diện Đảng ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, Đoàn thanh niên và lãnh đạo Ngân hàng Agribank Chi nhánh Lập Thạch. Tại đây, các đại biểu đã đến thăm hỏi, động viên và bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc trước những hy sinh của các Anh hùng liệt sĩ để bảo vệ quê hương, đất nước.

Đoàn thanh niên xã Sơn Đông đã trao tặng 10 di ảnh phục dựng ảnh màu, rõ nét, đóng khung trang trọng cho các gia đình thân nhân liệt sĩ. Những di ảnh này không chỉ giúp thân nhân liệt sĩ lưu giữ hình ảnh người thân mà còn thể hiện sự quan tâm, chăm sóc của Đảng, Nhà nước và cộng đồng đối với những người đã hy sinh.

Bên cạnh đó, Đoàn thanh niên xã Sơn Đông cũng đã khánh thành công trình thanh niên “Ánh sáng tri ân” tại Nghĩa trang liệt sĩ của xã. Công trình này không chỉ mang ý nghĩa về vật chất mà còn góp phần bồi dưỡng lòng yêu nước, trách nhiệm với cộng đồng và ý thức xây dựng quê hương, đất nước của thế hệ trẻ.

Tổng kinh phí các hoạt động tổ chức là 20 triệu đồng, được hỗ trợ từ Ngân hàng Agribank Chi nhánh Lập Thạch Vĩnh Phúc và sự đóng góp, ủng hộ của cán bộ, đoàn viên thanh niên trong toàn xã. Thông qua chương trình, Đoàn thanh niên xã Sơn Đông hy vọng sẽ tiếp tục phát huy truyền thống yêu nước, đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc, đồng thời giáo dục cho thế hệ trẻ về truyền thống lịch sử, về những hy sinh của các Anh hùng liệt sĩ đã giành cho đất nước.

Thông qua các hoạt động này, Đoàn thanh niên xã Sơn Đông đã thể hiện sự quan tâm, trách nhiệm của mình đối với công tác đền ơn đáp nghĩa, tri ân và chăm sóc các gia đình liệt sĩ trên địa bàn. Đây là một hoạt động có ý nghĩa thiết thực, góp phần nhân lên giá trị nhân văn và động lực xây dựng quê hương, đất nước của thế hệ trẻ.

Hội Phụ nữ Công an tỉnh Thanh Hóa vừa tổ chức một buổi gặp mặt ấm áp và trao quyết định đỡ đầu cho cháu Vi Việt Dũng, con trai của liệt sĩ Công an nhân dân Vi Văn Luân, người đã anh dũng hy sinh trong khi thi hành nhiệm vụ đấu tranh phòng, chống tội phạm ma túy tại biên giới.

Chương trình này là một phần của hoạt động ‘Mẹ đỡ đầu – Kết nối yêu thương’ do Hội Phụ nữ Công an tỉnh phát động từ năm 2022, với mục tiêu hỗ trợ trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, đặc biệt là con của các cán bộ, chiến sĩ Công an hy sinh trong khi làm nhiệm vụ. Thông qua chương trình, Hội Phụ nữ Công an tỉnh Thanh Hóa mong muốn mang đến nguồn động viên và hỗ trợ thiết thực cho những gia đình đang gặp khó khăn.

Liệt sĩ Vi Văn Luân đã hy sinh vào ngày 06/02/2021, trong khi truy bắt đối tượng mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy tại bản Tà Cóm, xã Trung Lý, huyện Mường Lát. Sự ra đi đột ngột của anh đã để lại mất mát lớn cho gia đình và đồng đội. Cháu Vi Việt Dũng, sinh năm 2015, hiện đang sinh sống tại xã Mường Lát, sẽ được hỗ trợ hàng tháng với mức kinh phí 500.000 đồng từ chương trình ‘Mẹ đỡ đầu – Kết nối yêu thương’ trong thời gian từ năm 2025 đến năm 2030.

Tại chương trình, Hội Phụ nữ Công an tỉnh đã trao kinh phí hỗ trợ năm đầu tiên là 6 triệu đồng cùng nhiều phần quà, đồ dùng học tập để động viên tinh thần và giúp cháu chuẩn bị bước vào năm học mới. Sự hỗ trợ này không chỉ mang giá trị vật chất mà còn là nguồn động viên to lớn về tinh thần, giúp cháu Vi Việt Dũng có thêm động lực vươn lên trong học tập và cuộc sống.

Chị Ngân Thị An, vợ liệt sĩ Vi Văn Luân, đã xúc động chia sẻ về sự ra đi của chồng và sự hỗ trợ của Hội Phụ nữ Công an tỉnh dành cho các con. Chị cho biết, sự quan tâm sâu sắc từ Bộ Công an, Công an tỉnh Thanh Hóa, cấp ủy, chính quyền địa phương và các tổ chức đoàn thể đã tiếp thêm sức mạnh cho gia đình chị vượt qua mất mát.

Chương trình ‘Mẹ đỡ đầu – Kết nối yêu thương’ của Hội Phụ nữ Công an tỉnh Thanh Hóa đã thể hiện sự tiếp nối nghĩa tình đồng chí, đồng đội trong lực lượng Công an nhân dân, đồng thời lan tỏa giá trị nhân văn sâu sắc, tri ân những cống hiến, hy sinh thầm lặng của người chiến sĩ Công an nơi biên cương Tổ quốc. Qua đó, thể hiện sự quan tâm của xã hội và trách nhiệm của các tổ chức đoàn thể trong việc hỗ trợ những gia đình có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn.

Hội Phụ nữ Công an tỉnh Thanh Hóa hy vọng rằng, chương trình sẽ không chỉ mang lại hỗ trợ về mặt vật chất mà còn tạo ra động lực tinh thần để cháu Vi Việt Dũng và những trẻ em khác có hoàn cảnh tương tự có thể vươn lên trong cuộc sống.

Nhân dịp kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh – Liệt sĩ (27/7/1947 – 27/7/2025), vào chiều ngày 25/7, một đoàn công tác của Trung ương, dẫn đầu bởi đồng chí Hà Quốc Trị – Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra (UBKT) Trung ương, đã tiến hành thăm và tặng quà cho gia đình liệt sĩ tại xã Tủa Sín Chải, tỉnh Lai Châu. Tham gia cùng đoàn công tác còn có đồng chí Nguyễn Ngọc Vinh – Ủy viên Ban Thường vụ, Chủ nhiệm UBKT Tỉnh ủy Lai Châu.

Đoàn công tác đã đến thăm gia đình liệt sĩ Giàng A Sùng, cư trú tại bản Lùng Sử Phìn, xã Tủa Sín Chải. Tại đây, họ đã dâng hương tại mộ phần của liệt sĩ này, nhằm tri ân và ghi nhớ công lao đóng góp của ông đối với sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc.

Trong chuyến thăm, đồng chí Hà Quốc Trị đã ân cần thăm hỏi sức khỏe của thân nhân gia đình liệt sĩ và bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc trước những đóng góp của các anh hùng liệt sĩ cho sự nghiệp cách mạng của dân tộc. Đồng chí khẳng định rằng, nhờ có sự hy sinh và đóng góp của các thế hệ đi trước, đất nước ta mới được hòa bình và đang ngày càng phát triển. Đảng và Nhà nước luôn ghi nhớ và biết ơn công lao của các anh hùng liệt sĩ, thương binh và gia đình chính sách.

Đồng chí Hà Quốc Trị cũng mong muốn gia đình liệt sĩ Giàng A Sùng tiếp tục phát huy truyền thống cách mạng, đóng góp nhiều hơn nữa cho sự phát triển của quê hương và đất nước. Đồng thời, đồng chí cũng nhấn mạnh rằng chính quyền địa phương cần tiếp tục chăm lo cho các gia đình chính sách với những việc làm thiết thực, tạo điều kiện tốt nhất để họ vươn lên xây dựng cuộc sống ấm no và hạnh phúc.

Thông qua chuyến thăm, đoàn công tác thể hiện sự quan tâm và trách nhiệm của Đảng và Nhà nước đối với các gia đình chính sách, cũng như thể hiện lòng biết ơn sâu sắc đối với những hy sinh và đóng góp của các anh hùng liệt sĩ. Đây là hoạt động thiết thực nhằm tiếp tục thực hiện các Nghị quyết của Đảng về công tác dân vận và phát triển kinh tế – xã hội ở vùng cao, biên giới.

Chiều ngày 25/7, Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội (C06, Bộ Công an) đã tổ chức Hội nghị sơ kết Kế hoạch 356/KH-BCA-C06 về việc thu nhận mẫu ADN của thân nhân liệt sĩ chưa xác định được danh tính. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tham dự và phát biểu chỉ đạo tại hội nghị.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã bày tỏ sự xúc động và đau lòng khi nghe báo cáo về số lượng thương binh, Bà mẹ Việt Nam anh hùng và người bị ảnh hưởng bởi chất độc hóa học tại Việt Nam. Với khoảng 652.000 thương binh, hơn 132.000 Bà mẹ Việt Nam anh hùng và khoảng 320.000 người bị ảnh hưởng bởi chất độc hóa học, Việt Nam đang đối mặt với những thách thức lớn trong việc chăm sóc và hỗ trợ những người có công với Cách mạng.

Kế hoạch 356 của Bộ Công an là một chương trình quy mô lớn, mang giá trị nhân văn sâu sắc, hướng đến mục tiêu xác định danh tính cho các liệt sĩ còn thiếu thông tin, những người con đã hóa thân vào đất mẹ, đang yên nghỉ tại hàng nghìn nghĩa trang trên khắp cả nước. Chương trình này không chỉ giúp xác định danh tính của các liệt sĩ mà còn mang lại niềm an ủi và động viên cho thân nhân của họ.

Tính đến ngày 20/7, toàn quốc đã thu nhận được hơn 57.000 mẫu ADN thân nhân liệt sĩ. Căn cứ thông tin 128 hài cốt liệt sĩ được quy tập về nghĩa trang liệt sĩ Đức Cơ – Gia Lai do Cục Chính sách Bộ Quốc phòng cung cấp, C06 đã chỉ đạo và phối hợp với công an địa phương rà soát để thu mẫu ADN thân nhân 89 liệt sĩ. Kết quả, C06 đã phối hợp với Cục Người có công (Bộ Nội vụ) hoàn thành hồ sơ công nhận danh tính liệt sĩ đối với 16 anh hùng liệt sĩ. Đây là kết quả bước đầu triển khai ngân hàng Gen (ADN) của thân nhân liệt sĩ chưa xác định được danh tính.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết đất nước ta có hơn 1,2 triệu liệt sĩ, trong đó, khoảng 900.000 hài cốt đã được quy tập về các nghĩa trang. Tuy nhiên, đến nay vẫn còn khoảng 300.000 hài cốt liệt sĩ đã được an táng nhưng chưa xác định được danh tính. Thủ tướng bày tỏ trăn trở trước thực tế rằng thời gian đang trôi đi, điều kiện khí hậu, môi trường khắc nghiệt khiến việc tìm kiếm và xác minh danh tính liệt sĩ ngày càng khó khăn hơn.

Trong khi đó, thân nhân liệt sĩ, những người mong mỏi được đón phần mộ người thân trở về, ngày một già yếu, thậm chí nhiều người đã không còn. Thủ tướng chỉ đạo rằng cần phải đột phá, hành quân nhanh hơn để chạy đua với thời gian. Đây là cuộc chạy đua vì ký ức, vì đạo lý và vì tương lai.

Xác định ADN không chỉ là thao tác kỹ thuật sinh học, mà còn là chìa khóa phục hồi ký ức lịch sử cho thân nhân gia đình liệt sĩ, là công cụ để kết nối quá khứ, hiện tại và tương lai. Việc này thể hiện sự tri ân sâu sắc, là giá trị đạo lý và nhân văn đặc biệt của dân tộc Việt Nam.

Thủ tướng nhấn mạnh rằng mục tiêu của chúng ta là đưa được nhiều liệt sĩ trở về với tên tuổi, với quê hương, gia đình, để không một liệt sĩ nào bị lãng quên, không một gia đình liệt sĩ nào còn phải chờ đợi, mong ngóng trong vô vọng. Thủ tướng hy vọng rằng với sự nỗ lực và quyết tâm của toàn bộ hệ thống chính trị, chúng ta sẽ hoàn thành mục tiêu này trong thời gian sớm nhất.

Chăm sóc và hỗ trợ người có công với cách mạng luôn là một trong những chính sách nổi bật và nhân văn của Đảng và Nhà nước Việt Nam trong những năm qua. Mới đây, Ủy ban Nhân dân thành phố Hà Nội đã ban hành Công văn số 4091/UBND-ĐT, trong đó đề nghị khẩn trương triển khai Đề án hỗ trợ xây dựng mới hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở dành cho người có công với cách mạng và thân nhân liệt sĩ. Dự án này có kinh phí lên đến gần 93 tỷ đồng, thể hiện sự quan tâm cụ thể và thiết thực của chính quyền thành phố đối với những người đã cống hiến cho đất nước.

Một trong những ví dụ tiêu biểu là trường hợp của ông Phạm Văn Lượng, một cựu chiến binh đến từ huyện Sóc Sơn, Hà Nội. Ông Lượng đã tham gia vào cuộc chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc của Việt Nam. Sau nhiều năm chiến đấu và cống hiến, vợ ông đã mất do bệnh tật kéo dài và tốn kém. Hiện tại, ông đang sống cùng vợ thứ hai và một con trai. Với sự hỗ trợ từ chương trình, ông Lượng đang được hỗ trợ 100 triệu đồng để tiếp tục xây dựng tầng hai của ngôi nhà mình, giúp cải thiện điều kiện sống và đảm bảo một mái nhà vững chắc cho gia đình.

Không chỉ tại Hà Nội, nhiều tỉnh thành khác trên cả nước cũng đang tích cực thực hiện các chương trình hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng. Tại tỉnh Cao Bằng, dự án hỗ trợ xây dựng mới hoặc sửa chữa 155 ngôi nhà cho các gia đình chính sách đang được triển khai. Tỉnh Bắc Ninh cũng đã và đang nỗ lực phấn đấu hỗ trợ cho tất cả các gia đình chính sách, hướng tới mục tiêu xóa bỏ nhà tạm và nhà dột nát. Ông Triệu Văn Thuận, Phó Chủ tịch Ủy ban Nhân dân xã Trường Hà, cho rằng chương trình này không chỉ cải thiện điều kiện an cư cho các gia đình chính sách mà còn góp phần hiện thực hóa mục tiêu chăm lo chu đáo hơn đời sống vật chất và tinh thần cho họ.

Từ đầu năm 2025, Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều chính sách nhằm nâng cao đời sống và chăm sóc tốt hơn cho thân nhân liệt sĩ và gia đình có công với cách mạng. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Quyết định số 808/QĐ-TTg về việc kiện toàn Ban Chỉ đạo Trung ương triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước. Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam cũng đã tích cực chung tay hỗ trợ, xây nhà tình nghĩa cho gia đình thương binh, thân nhân liệt sĩ. Trong sáu tháng đầu năm, Hội và các cấp Hội cơ sở đã tặng 41 nhà tình nghĩa và sửa chữa 15 nhà; tặng 190 sổ tiết kiệm và 5.819 suất quà cho các gia đình liệt sĩ. Những nỗ lực này thể hiện lòng biết ơn và trách nhiệm của cả xã hội đối với những người đã có công với cách mạng, đảm bảo họ có cuộc sống tốt hơn và được an cư trong những ngôi nhà ấm áp và an toàn.

Có thể thấy, các chương trình hỗ trợ nhà ở cho người có công với cách mạng không chỉ là một chính sách hỗ trợ vật chất mà còn mang ý nghĩa tinh thần sâu sắc. Đây là cách thể hiện lòng biết ơn và sự tri ân của Đảng, Nhà nước và nhân dân đối với những người đã hy sinh và cống hiến cho sự nghiệp đấu tranh và xây dựng đất nước. Thông qua những hành động thiết thực này, chúng ta tiếp tục khẳng định và thực hiện tốt hơn nữa các chính sách ưu đãi, chăm sóc cho người có công, tạo sức lan tỏa tích cực trong toàn xã hội.

Công nghệ giải trình tự gen đã được các chuyên gia tại GeneStory sử dụng để so sánh gene của người thân với dữ liệu từ Bộ Công an, giúp xác định danh tính 16 liệt sĩ sau gần một năm triển khai thu nhận mẫu thân nhân liệt sĩ trên toàn quốc.

Dự án Ngân hàng gene, được Thủ tướng Phạm Minh Chính kích hoạt vào tháng 7/2024, nhằm xây dựng cơ sở dữ liệu ADN quy mô lớn để lưu trữ thông tin gene của hài cốt liệt sĩ và thân nhân, phục vụ việc đối sánh và xác định danh tính. Việt Nam có hơn một triệu liệt sĩ, nhưng khoảng 500.000 người vẫn chưa xác định được danh tính. Nhiều gia đình đã chờ đợi hàng chục năm để tìm được phần mộ thân nhân.

GS Vũ Hà Văn, Giám đốc Khoa học của Viện Nghiên cứu Dữ liệu lớn, cho biết GeneStory đã làm chủ toàn bộ quy trình giải mã gene từ thu mẫu, phân tích đến diễn giải dữ liệu với độ chính xác giải trình tự gene lên đến hơn 99%. Trong dự án này, việc giải mã gene được ứng dụng theo dòng mẹ là chủ yếu. Vì vậy, việc thu mẫu được ưu tiên thực hiện trên các đối tượng là mẹ đẻ, bà ngoại, anh chị em cùng mẹ; anh, em, con của chị gái, em gái mẹ đẻ liệt sĩ; con của chị gái, em gái liệt sĩ.

TS Dương Ngọc Cường, Tổng giám đốc GeneStory, cho biết để xác định danh tính liệt sĩ, các kỹ thuật viên đã đến từng gia đình thu thập mẫu. Sau gần một năm, đã có hơn 51.000 mẫu được thu thập từ 63 tỉnh thành. Các mẫu ADN được đưa về phòng xét nghiệm của GeneStory, sau đó phân tích, giải mã gene từ hài cốt các liệt sĩ đã quy tập.

Sau khi phân tích và đối sánh ADN, đã xác định danh tính 16 liệt sĩ. Dự án tiếp tục giúp hàng trăm nghìn gia đình tìm lại tên người thân, tri ân Mẹ Việt Nam Anh hùng, giảm thiểu thời gian chờ và mất mẫu di truyền khi ADN của liệt sĩ bị phân hủy.

GS Vũ Hà Văn cho biết ứng dụng công nghệ giải mã gene trong lâm sàng không chỉ dừng lại ở việc tìm kiếm thân nhân. Công nghệ này cho phép tìm hiểu về sức khỏe thể chất, hướng đến việc tiên lượng nguy cơ mắc bệnh do di truyền, bệnh ung thư… của mỗi cá thể dựa vào kiểu gene, thậm chí xây được biểu đồ đánh giá tiến triển từ nguy cơ mắc bệnh thấp đến cao theo độ tuổi.

Nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh – Liệt sĩ (27/7), phim tài liệu “Nơi bờ vai hóa thành bầu trời” sẽ được phát sóng vào tối 24 và 25/7/2025 trên kênh VTV1 – Đài truyền hình Việt Nam. Bộ phim xoay quanh câu chuyện về những người phụ nữ, những người vợ đã lặng lẽ đứng sau những cuộc chiến, chịu đựng và vượt qua những khó khăn để chăm sóc cho những người chồng bị thương, bệnh.

Những người phụ nữ này đã gánh lên vai một cuộc chiến khác – cuộc chiến với số phận, với sự nghiệt ngã của đời người. Họ đã thể hiện sự kiên cường, nghị lực và tình yêu thương vô bờ bến dành cho gia đình, cho những người chồng của mình. Bộ phim cũng làm nổi bật sự quan tâm, chia sẻ và đồng hành của Đảng, Nhà nước, các tổ chức chính trị – xã hội, đặc biệt là Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, trong hành trình lặng lẽ nhưng đầy nghị lực của những người vợ thương binh, bệnh binh.

Với tựa đề “Nơi bờ vai hóa thành bầu trời”, bộ phim tài liệu dài 2 tập do Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam chỉ đạo Báo Phụ nữ Việt Nam sản xuất. Thông qua bộ phim, khán giả có thể thấy được sự hy sinh và đóng góp của những người phụ nữ này, những người đã dành cả cuộc đời mình để chăm sóc cho gia đình và cho xã hội. Đây là một dịp để tôn vinh và ghi nhận những hy sinh và đóng góp của những người phụ nữ này.

Bộ phim “Nơi bờ vai hóa thành bầu trời” là một tác phẩm ý nghĩa, giúp chúng ta hiểu hơn về những khó khăn, thử thách mà những người phụ nữ này đã trải qua. Đồng thời, bộ phim cũng là một lời tri ân đến những người phụ nữ đã dành cả cuộc đời mình để chăm sóc cho gia đình và cho xã hội. Khán giả có thể theo dõi bộ phim trên kênh VTV1 – Đài truyền hình Việt Nam vào tối 24 và 25/7/2025.

Ngày 24/7, tại Hội nghị gặp mặt người có công, nhân chứng lịch sử tiêu biểu năm 2025, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà đã bày tỏ sự trăn trở trước vẫn còn gần 200.000 liệt sỹ chưa được quy tập và gần 300.000 liệt sỹ chưa xác định được thông tin. Bà Trà khẳng định ngành Nội vụ sẽ nỗ lực hơn nữa trong công tác tìm kiếm, xác định danh tính của những liệt sỹ này để xoa dịu nỗi đau của gia đình các liệt sỹ.

Người đứng đầu Bộ Nội vụ nhấn mạnh, công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ thời gian tới sẽ được thực hiện với quyết tâm cao nhất. “Đề án xác định hài cốt liệt sỹ còn thiếu thông tin được thực hiện với ý nghĩa là một trách nhiệm, bổn phận đạo lý thiêng liêng. Ngành Nội vụ sẽ nỗ lực hơn nữa trong công tác tìm kiếm 200.000 liệt sỹ chưa được quy tập, gần 300.000 liệt sỹ chưa xác định được thông tin, để xoa dịu nỗi đau mòn mỏi chờ đợi thông tin của những người mẹ, người vợ và gia đình liệt sỹ”, Bộ trưởng nêu quyết tâm.

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà thông tin, năm 2025 là một dấu mốc đặc biệt đối với đất nước Việt Nam khi kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, 80 năm thành lập nước, cùng với những thay đổi to lớn, toàn diện mang tầm vóc chiến lược và thời đại sâu sắc. Chứng kiến những thành tựu phát triển vượt bậc của đất nước và trước niềm vui, hạnh phúc, niềm tin của Nhân dân và toàn thể người có công trước sự chuyển mình, đổi mới mạnh mẽ của đất nước, nữ tư lệnh ngành Nội vụ thấm thía hơn giá trị của hòa bình, độc lập, tự do, ấm no hạnh phúc.

Bước vào giai đoạn phát triển mới của dân tộc, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh, với trách nhiệm là cơ quan quản lý nhà nước đối với người có công với cách mạng, Bộ Nội vụ sẽ phối hợp chặt chẽ với các ngành, các cấp trong hệ thống chính trị, tiếp tục đổi mới tư duy, nỗ lực tham mưu với Đảng, Nhà nước hoàn thiện thể chế, chính sách đối với người có công theo hướng phục vụ, hiện đại, toàn diện, bao trùm, hiệu quả và nhân văn.

Trong đó, ngành sẽ thực hiện đầy đủ và hiệu quả định hướng về chính sách đối với người có công theo tinh thần Nghị quyết số 42 của Ban Chấp hành Trung ương Khóa XIII. Đó là ‘Chú trọng thực hiện chính sách ưu đãi người có công với cách mạng; quan tâm chăm lo đời sống vật chất, tinh thần người có công, nhất là người ở vùng sâu, vùng xa, người gặp khó khăn trong cuộc sống’.

Đặc biệt, Bộ sẽ tiếp tục tham mưu cho lãnh đạo Đảng, Nhà nước tiếp tục nâng mức chuẩn trợ cấp, phụ cấp ưu đãi theo hướng phải là mức cao nhất trong các chính sách xã hội. Dự kiến trong quý IV năm 2025, Bộ sẽ trình Chính phủ ban hành Nghị định thay thế Nghị định quy định chi tiết Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng. Sớm hơn, vào quý III, Bộ sẽ trình Chính phủ ban hành Nghị định điều chỉnh chế độ trợ cấp hàng tháng đối với thanh niên xung phong đã hoàn thành nhiệm vụ trong kháng chiến giai đoạn 1965-1975.

Tháng Bảy – tháng của tri ân, của những tưởng nhớ và hoài niệm trong dạt dào cảm xúc thiêng liêng, chúng tôi đến nhà bà Mã Thị Dung, 89 tuổi, xóm Dẻ Đoóng, xã Hòa An – tấm gương vợ liệt sĩ đã vượt lên nỗi đau mất mát với sự hy sinh cao cả, lòng yêu nước và ý chí kiên cường, sống cuộc đời ý nghĩa trong hành trình góp phần viết nên trang sử vẻ vang của dân tộc.

Trong căn nhà nhỏ, bà Mã Thị Dung ngồi lặng lẽ với đôi mắt ngấn lệ, bàn tay xù xì nhẹ nhàng đặt lên bức ảnh của người chồng là liệt sĩ Nông Quang Khánh. Nhớ những tháng ngày hạnh phúc ngắn ngủi, nhớ dáng vẻ kiên cường anh dũng của chồng, nhớ mộ phần liệt sĩ trong sắc xanh của đại ngàn Nghĩa trang Liệt sĩ quốc gia Trường Sơn.

Năm 1962, chàng thanh niên mồ côi Nông Quang Khánh nhập ngũ, trong quá trình làm nhiệm vụ đã quen và cảm mến cô gái thùy mị, xinh đẹp Mã Thị Dung khi đó là đội viên thanh niên xung phong. Đầu năm 1964, hai người nên duyên vợ chồng, cuối năm 1964 hạnh phúc nhân đôi khi hai vợ chồng đón cô con gái đầu lòng Nông Thị Bền và đầu năm 1967 tiếp tục đón con trai Nông Trung Kiên ra đời.

Nhưng hạnh phúc ngắn ngủi chẳng tày gang, đến tháng 6/1967, giữa lúc cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của dân tộc bước vào giai đoạn ác liệt, chồng bà đã xung phong vào chiến trường phía Nam để được trực tiếp chiến đấu góp phần giải phóng quê hương. Hòa cùng vào đoàn quân Nam tiến, ông Khánh lên đường đánh giặc, còn bà Dung ở nhà trở lại công việc hằng ngày, chăm sóc con nhỏ cùng nỗi nhớ chồng cồn cào, da diết. Chiến tranh khốc liệt, bà Dung không nhận được tin tức hay lá thư nào của chồng nhưng bà Dung luôn vững tin, tự nhủ chồng bà sẽ trở về, 2 con sẽ được ở bên người cha bằng xương, bằng thịt chứ không phải qua những câu chuyện bà kể.

Nhưng chiến tranh kết thúc mà chồng bà mãi vẫn không trở về, đến năm 1977, sau bao mong ngóng thông tin của chồng, bà Dung nhận được là tin báo tử, máu xương người chồng bà thương nhớ đã hòa quyện nơi chiến trường. Đau đớn là thế nhưng bà cố gượng đứng lên vì 2 con, vì niềm tự hào khi chồng anh dũng hy sinh để bảo vệ Tổ quốc trở thành động lực mạnh mẽ giúp bà không quản khó khăn, mất mát.

Sau niềm an ủi đã tìm được mộ phần của chồng, bà Dung trăn trở với nỗi niềm nên đưa ông về với quê hương để con cái được gần gũi chăm sóc phần mộ và để xứng đáng với tình hiếu nghĩa, đạo lý vợ chồng hay để ông nằm lại nơi chiến trường nơi ông và các đồng đội đã anh dũng chiến đấu và hy sinh.

Hằng năm, bà và các con lại thu xếp thời gian vào thăm mộ ông Khánh, đến năm 2000, bà Dung mạnh mẽ quyết định không di dời hài cốt ông về với gia đình mà để ông Khánh yên nghỉ nơi linh thiêng khu mộ liệt sĩ Cao Bằng của Nghĩa trang Liệt sĩ quốc gia Trường Sơn. Người vợ liệt sĩ như bà Mã Thị Dung cũng như bao người phụ nữ Việt Nam khác đều đã gói lại niềm riêng, sẵn sàng gạt tình yêu, hạnh phúc gia đình sang một bên để chồng yên tâm lên đường bảo vệ Tổ quốc.

Mạnh mẽ vượt lên mọi mất mát, đau thương vẫn một lòng thờ chồng, nuôi con trưởng thành, là hậu phương vững chắc cho người lính đã nằm lại chiến trường phía Nam, góp phần cho đất nước hôm nay nở hoa.