Ẩm thực Việt Nam đang ngày càng khẳng định vị thế tại Hong Kong, một trong những điểm đến nổi tiếng với nền ẩm thực đa văn hóa. Kể từ sau năm 1975, hàng chục nghìn người Việt đã di cư đến Hong Kong, tạo nên một cộng đồng nhỏ nhưng có sức ảnh hưởng. Đến nay, ước tính có khoảng 12.000 người Việt đang sinh sống tại đây.

Mặc dù ẩm thực Thái Lan đã phổ biến tại Hong Kong, nhưng ẩm thực Việt Nam vẫn còn gặp khó khăn trong việc định vị hình ảnh cao cấp. Tuy nhiên, nhiều đầu bếp Việt Nam đang nỗ lực thay đổi điều này bằng cách chú trọng đến tính xác thực và chất lượng của các món ăn.

Ông Raymond Wong, người sáng lập Bep Vietnamese Kitchen tại khu Central, là một trong những người tiên phong trong việc đưa ẩm thực Việt Nam đến với công chúng Hong Kong. Ông duy trì việc nhập nguyên liệu trực tiếp từ Việt Nam và tạo ra các món ăn đặc trưng như phở bò kiểu Nam, cơm tấm sử dụng bò lúc lắc sốt tiêu đen và sườn nướng.

Không chỉ ông Wong, nhiều đầu bếp khác cũng đang góp phần định hình lại diện mạo của ẩm thực Việt tại Hong Kong. Ông Kenny Tse, đồng sáng lập nhà hàng Pho Viet Authentic Hanoi Cuisine tại Mong Kok, đã đi khắp các vùng miền của Việt Nam để khám phá ẩm thực và mang về những món ăn chuẩn vị cho khách hàng. Nhà hàng của ông phục vụ các món ăn đặc trưng như bún chả, bún riêu, bánh mì và bún thịt nướng.

Tại Sheung Wan, nhà hàng An Choi do vợ chồng Kay Mai và Lewis Dai sáng lập năm 2023 cũng theo đuổi phong cách nấu ăn truyền thống. Bánh mì tại An Choi được làm hoàn toàn thủ công hai lần mỗi ngày, và các món ăn khác như phở, pate gan, sốt trứng, dưa chua và các loại nước chấm đều được nhà hàng tự chế biến để đảm bảo hương vị.

Không chỉ dừng lại ở đó, nhiều người Việt xa xứ khác cũng đang góp phần quảng bá ẩm thực Việt tại Hong Kong. Kiki Phung, nhà sáng tạo nội dung người Việt sống tại Hong Kong, đã mở tiệm Banh Mi Nem tại Wan Chai năm 2024, lấy cảm hứng từ công thức gia truyền của mẹ. Tiệm bánh mì của cô đã được đón nhận mạnh mẽ và mở thêm chi nhánh thứ hai tại Central.

Với thực khách muốn tìm trải nghiệm cao cấp hơn, nhà hàng Sep Hong Kong tại Central, mở cửa từ năm 2022, là điểm đến cho ẩm thực Việt kiểu Đông Dương. Đầu bếp DoBee Lam, người từng sống 7 năm tại Việt Nam, kết hợp kỹ thuật nướng bằng củi với nguyên liệu nhập khẩu để tạo chiều sâu hương vị cho các món ăn.

Với sự đa dạng và phong phú của ẩm thực Việt tại Hong Kong, từ món ăn đường phố dân dã đến các phiên bản cao cấp, người dân và du khách có thể dễ dàng tìm thấy một địa điểm phù hợp với khẩu vị và nhu cầu của mình. Tất cả những nỗ lực này cho thấy ẩm thực Việt tại Hong Kong đang lên ngôi với sự dẫn dắt của những người Việt xa xứ tâm huyết, những người coi món ăn không chỉ là khẩu vị, mà còn là bản sắc.

Trong những năm gần đây, một hiện tượng đang trở nên phổ biến ở các thành phố lớn là người trẻ ngày càng ít ăn các món ăn truyền thống như phở, bún chả… Trong khi đó, các chuỗi ăn uống ngoại quốc như lẩu băng chuyền, bò nướng lại thu hút đông đảo giới trẻ. Sự chênh lệch này đặt ra một câu hỏi về nguyên nhân dẫn đến sự thay đổi trong thói quen ăn uống của người trẻ.

Gần đây, tôi có dịp đến một tiệm phở quen trên con phố nhỏ, nơi đã tồn tại gần 30 năm. Quán nổi tiếng với nước dùng ninh xương trong 8 tiếng và miếng nạm gầu ăn một lần là ghiền. Tuy nhiên, sau nhiều lần ngồi ăn, tôi nhận ra một điều kỳ lạ: hầu hết khách ra vào đều ngoài 40. Trong khi đó, các quán trà sữa, quán thức ăn nhanh, gà rán, lẩu băng chuyền… lại chật kín sinh viên, nhân viên văn phòng trẻ hơn.

Một trong những lý do chính dẫn đến sự thay đổi này là đời sống đô thị, với guồng quay nhanh và sự tiện lợi làm chuẩn mực, khiến bữa sáng trở thành một phần của cuộc đua thời gian. Từ góc độ người bán, nhiều quán phở cũng không còn mặn mà với giới trẻ. Một bác chủ quán nói: ‘Tụi nhỏ lâu thật lâu mới đến ăn, giờ người già mới chịu ngồi lại ăn phở’. Phở, theo cách vận hành của nhiều hàng quán hiện nay, mặc định là món ăn của thế hệ đi trước.

Nhưng điều đáng nói hơn là sự đứt gãy. Phở không chỉ là món ăn, nó còn là biểu tượng. Nếu phở muốn tồn tại không chỉ như một biểu tượng hoài niệm, thì chính những người làm phở nói riêng và các món ăn truyền thống khác cần nhìn nhận lại cách đối thoại với thế hệ mới. Việc cập nhật và đổi mới cách phục vụ, cũng như cách tiếp cận với khách hàng trẻ, là điều cần thiết để các món ăn truyền thống như phở, bún chả… có thể tiếp tục tồn tại và phát triển trong thời đại hiện nay.

Thế hệ trẻ ngày nay có xu hướng tìm kiếm những trải nghiệm mới mẻ và phong phú, và các món ăn ngoại quốc như lẩu băng chuyền, bò nướng có thể đáp ứng được nhu cầu này. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là các món ăn truyền thống như phở, bún chả… không còn chỗ đứng trong lòng người trẻ. Việc tìm ra cách kết hợp giữa truyền thống và hiện đại, giữa cái quen thuộc và cái mới mẻ, là chìa khóa để các món ăn truyền thống tiếp tục được yêu thích.

Tóm lại, sự thay đổi trong thói quen ăn uống của người trẻ là một hiện tượng phức tạp, và không có một lý do duy nhất giải thích cho sự thay đổi này. Tuy nhiên, bằng cách nhìn nhận lại cách đối thoại với thế hệ mới và cập nhật cách phục vụ, các món ăn truyền thống như phở, bún chả… có thể tiếp tục tồn tại và phát triển trong thời đại hiện nay.