Trong bối cảnh nghệ thuật sân khấu đang hướng tới chất lượng và chiều sâu, nhiều đạo diễn trẻ tại TP HCM đã lựa chọn cách tiếp cận mới mẻ bằng cách dựng vở dựa trên nền tảng văn học vững chắc. Thay vì chú trọng vào hiệu ứng hình ảnh hay các tình huống hài hước thông thường, họ tập trung vào việc khai thác chiều sâu tâm lý nhân vật, xây dựng không gian đời thường và sử dụng lời thoại gần gũi nhưng giàu ẩn dụ. Qua đó, họ tạo nên những vở kịch dung dị nhưng thấm thía, chạm vào trái tim khán giả.
Sự tham gia của những nghệ sĩ nổi tiếng như Hoài Linh, Việt Hương, Minh Nhí, Hữu Nghĩa, Quốc Thảo, Thanh Thủy, Cát Phượng, Hoàng Phi, Quách Ngọc Tuyên… đã góp phần nâng cao chất lượng và tạo nên điểm tựa đặc biệt cho các vở kịch. Sự có mặt của họ không chỉ giúp thu hút khán giả mà còn giúp nâng cao giá trị nghệ thuật của các vở diễn. Văn học, với tư cách là chất liệu quý, đã trở thành nguồn cảm hứng và là nền tảng để tạo nên những vở diễn giàu chất lượng.
Một ví dụ tiêu biểu là vở kịch “Một mối tình” do Minh Nhật và Công Huy đạo diễn. Vở kịch này được phát triển dựa trên kịch bản văn học và khai thác đề tài thân phận người chồng bị vợ bỏ đi vì chê anh nghèo khó. Thay vì tập trung vào các tình huống hành động bên ngoài, vở diễn phát triển như một dòng hồi tưởng nhẹ nhàng, nhấn mạnh vào chiều sâu nội tâm của nhân vật. Qua đó, khán giả có thể cảm nhận rõ ràng sự đau khổ, day dứt và cả sự hối tiếc của nhân vật.
Sự đồng hành của các nghệ sĩ tên tuổi là yếu tố quan trọng giúp những vở diễn đậm chất văn học được lan tỏa rộng rãi. Để có thể thực hiện được điều này, họ đã chấp nhận lùi một bước, từ bỏ lối diễn cường điệu quen thuộc để đi vào chiều sâu tâm lý nhân vật. Nghệ sĩ ưu tú Ca Lê Hồng nhận định: “Không dễ để một nghệ sĩ hài chuyển hướng sang kịch chính luận hay kịch tâm lý, nhưng Hoài Linh và Việt Hương đã làm được điều đó. Công lớn nằm ở kịch bản văn học và sự tỉnh táo của đạo diễn.”
Thực tế cho thấy văn học không làm sân khấu nặng nề hay khó hiểu nếu được xử lý một cách tinh tế. Những vở diễn như “Một mối tình”, “Lạc giữa biển người”, “Cuộc đoàn tụ cảm xúc”, “Sâu đêm”, “Một cuộc chiến khác”, “Viên đạn bọc đường”… là những minh chứng sống cho điều này. Khán giả vẫn có thể bật cười trước những tình huống hài rất duyên nhưng là nụ cười mang tính nhân ái, nhiều khi là giọt nước mắt nhẹ rơi. Điều này cho thấy rằng, ngay cả khi dựa trên nền tảng văn học, sân khấu vẫn có thể mang đến những trải nghiệm đa dạng và phong phú cho khán giả.
Một hướng đi cần được ươm dưỡng và phát triển là sự trở lại của chất văn học trong sân khấu đương đại TP HCM, thông qua cách làm của các đạo diễn trẻ. Nếu thành công, sàn diễn này sẽ trở thành một mô hình đáng học hỏi khi tìm về với những gì mộc mạc, thẳm sâu và chân thật. NSND Trần Minh Ngọc phân tích: “Không cần sân khấu lớn, không cần ánh sáng cầu kỳ, không cần kỹ thuật phức tạp, chỉ cần một câu chuyện tử tế và những nhân vật chân thực, sân khấu hôm nay tại TP HCM vẫn có thể lay động người xem.”
